با هفتیمن درس از سری مقالات روانشناسی پیرامون استرس و فشارهای عصبی و راه‌های مبارزه و مقابله با عوامل گوناگون آن در خدمت شما هستیمئ و این بار با مقاله‌ای به عنوان استرس روان‌شناختی و عوامل و مثال‌های آن. این مقالات به صورت تخصصی از طرف بخش علمی-فرهنگی تارنمای ایبوم تهیه شده و به صورت رایگان در اختیار شما قرار می‌گیرد. درس هفتم شامل پرداختن به استرش روان‌شناختی و واقعی زندگی و دربرگیرنده‌ی تعریف این موارد و ارائه‌ی نمونه‌های روشن برای شناخت بیشتر شما از این موضوع است. پس تا پایان با ما همراه باشید و در صورتی که پرسشی دارید در بخش نظرهای این پست مطرح کنید تا پاسخ خود را دریافت نمایید.
درس‌های پیشین شامل این موارد بوده است: ۱: انواع استرس – ۲: واکنش و آثار جسمی استرس – ۳: سازگاری و هم ایستایی – ۴: استرس و ترشح آدرنالین ۵- عوامل استرس ۶- عوامل محیطی استرس
درس هفتم: استرس روان‌شناختی و علل آن: «عوامل روان‌شناختی استرس» اتفاقات و محرک‌هایی هستند که موجب می‌شوند استرس روان‌شناختی را تجربه کنیم. در این درس ازجمله دربارۀ استرس روان‌شناختی و انواع متفاوت عوامل روان‌شناختی فشار روانی صحبت خواهیم کرد.
استرس تحصیلی در زندگی واقعی
تصور کنید به‌عنوان یک دانشجوی روانشناسی دارید خود را برای امتحان میان‌ترم درس « روانشناسی نابهنجار » آماده می‌کنید. زمان آزمون که فرا می‌رسد، احساس می‌کنید کاملاً آماده‌اید. سر جلسه متوجه می‌شوید که بیشتر پرسش ها دربار‌ه‌ی موضوع‌هایی هستند که برای‌تان ناآشناست. وقتی از استاد نمرۀ D ( نمرۀ کم ) می‌گیرید، خشمگین می‌شوید و در نتیجه اعتماد به نفس‌تان سُست می‌شود.
اگرچه این اولین نمرۀ D شماست، احساس می‌کنید کاملاً شکست خورده‌اید و نگران می‌شوید که نکند اصلاً جوهرۀ روان‌شناس شدن را نداشته باشید. شروع می‌کنید به بیشتر درس خواندن و کمتر بیرون رفتن با دوستان. هر وقت قرار است تکلیفی تحویل دهید مضطرب می‌شوید. نگرانید نکند باقی دانشجوها هم بفهمند که یک بازنده‌اید.
با این که تکلیف بعدی را A ( نمرۀ بالا ) گرفتید، راه چاره‌ای برای احساس ترس و اضطراب در مورد توانایی‌تان در تبدیل شدن به یک دانشجو و روان‌شناس موفق ندارید. دوستان‌تان می‌کوشند متقاعدتان کنند که این‌ها همه فکر و خیال است، اما باز نمی‌توانید از دست‌شان خلاص شوید. آن‌چه در این موقعیت تجربه می‌کنید، استرس نام دارد.
استرس و عوامل استرس زا در زندگی
آیا هرگز در وضعیتی قرار گرفته‌اید که چیره شدن بر آن برای‌تان دشوار باشد؟ مثلاً، ناراحتیِ روبه‌رو شدن با فقدان یک عزیز، یا سختیِ مدیریت فشارِ ناشی از دانشجو بودن.
استرس زمانی روی می‌دهد که برآمدن از عهدۀ وضعیت برای‌مان دشوار باشد. هر اتفاق یا محرکی که شما را وادار به گونه‌ای تغییر کند، بالقوه استرس‌زاست. علل استرس می‌تواند چیزهای معمول (مثل رانندگی به سوی محل کار) یا اتفاقات نادر (مثل از دست دادن همۀ بستگان در آتش‌سوزی خانه) باشد.
فشار روانی به موقعیت و چگونگی درک شما از آن موقعیت بستگی دارد. این فشار روانی ممکن است موقتی باشد یا مدت زیادی طول بکشد. موقعیتی که برای شما استرس‌زا است، شاید در دیگری واکنش استرسیِ مشابهی برنینگیزد. برای نمونه بعضی از دانشجوها ممکن است همۀ امتحان‌های دورۀ تحصیل‌شان را بدون احساس استرس پشت سر بگذارند، در حالی که برخی دیگر سرِ هر آزمون دچار اضطراب امتحان شوند و چیره شدن بر آن برای‌شان سخت باشد.
استرس روان‌شناختی چیست؟
استرس روان‌شناختی زمانی پدید می‌آید که تحت فشار یک موقعیت یا محرک باشید، یا کنار آمدن با آن‌ها برای‌تان مشکل باشد. این پاسخِ هیجانی شماست به اتفاقات پر تنش. احساس بی‌کفایتی و اضطراب در پی نمرۀ D در امتحان میان‌ترم، مثالی است برای استرس روان‌شناختی.
هر موقعیتی که واکنش هیجانی در پی داشته باشد (چه یک تجربۀ واقعی، چه اتفاقی که خیال می‌کنید واقعی است) می‌تواند منبع استرس روان‌شناختی باشد. برای مثال، تصور کنید رئیس‌تان گفته فردا به ملاقاتش بروید. نگران می‌شوید نکند می‌خواهد اخراج‌تان کند، و استرس روان‌شناختی سراغ‌تان می‌آید. اما وقتی به دفترش می‌روید، متوجه می‌شوید مرتبۀ شغلی‌تان ارتقا یافته است. این‌جا استنباط شما از موقعیت برای‌تان استرس روان‌شناختی به بار آورده، اگرچه استنباط‌تان نادرست بوده است.
عوامل استرس روان‌شناختی چیست
اتفاقات و محرک‌هایی را که فشار عصبی ایجاد می‌کنند « عوامل روان‌شناختی استرس » می‌نامیم. این عواملْ واکنش‌های قوی هیجانی (مثل ترس، اضطراب، خشم، نفرت، و اندوه) برمی‌انگیزند. به احتمال زیاد، تجربۀ عوامل روان‌شناختی فشار روانی تنها مختص انسان است.
برای نمونه مرگ یک عزیز می‌تواند موجب اندوه عمیق شود. پایان یک رابطۀ بلندمدت نیز ممکن است به احساس غم، تنهایی، و افسردگی بینجامد. قربانیان نژادپرستی احتمالاً خشم، اندوه، و اضطراب تجربه می‌کنند. بعضی از عوامل روان‌شناختی استرس عبارتند از:
- باورها و آرزوهای غیرواقع‌گرایانه
- نگرانی مفرط
- از دست دادن شغل
- بچگی ناشاد
- مشکلات مالی و کلاهبرداری
- کمال‌گرایی
- کمبود خودباوری
- امتحان
- سخن گفتن برابر جمع
- مواجهه با قلدری
- آزار یا تجاوز کیفری
- نژادپرستی
- روابط ضعیف اجتماعی
- جابه‌جایی یا بی‌خانمانی
- بلاهای طبیعی
چکیده درس هفتم
اتفاقات یا محرک‌هایی که شما را ملزم به نوعی تغییر می‌کنند بالقوه استرس‌آفرین هستند. احساس شما زمانی که تحت فشارید یا برای چیره شدن بر یک موقعیت یا محرکْ مشکل دارید، استرس روان‌شناختی است. عوامل روان‌شناختی استرس همۀ آن چیزهایی هستند که استرس روان‌شناختی ایجاد می‌کنند و، تا جایی که می‌دانیم، تنها مختص انسان‌ها هستند.
بعضی از عوامل استرس روان‌شناختی که هیجان شدید برمی‌انگیزند، می‌توانند شامل مرگ یک عزیز، نگرانی مفرط، بی‌کاری، و کمبود خودباوری باشند. پس به یاد داشته باشید دفعۀ بعد که حس کردید بی‌روحیه‌اید، اگر کسی گفت همۀ مسئله از فکر و خیال‌تان نشأت می‌گیرد، شاید حرفش درست باشد.
3 نظرها