عوامل محیطی استرس شلوغی، رنگ، سر و صدا، جنگ، دمای هوا- درس ۶

امروز با ششمین بخش از سری مقالات علمی-پژوهشی درباره‌ی موضوع استرس و فشار روانی در خدمت شما هستیم که با نام و عنوان اصلی « عوامل محیطی استرس » ارائه می‌شود. این مجموعه از مقاله‌ها توسط بخشی علمی-پژوهشی وبسایت ایبوم از زبان انگلیسی به زبان پارسی برگردانده شده است و به رایگان در اختیار خوانندگان و هم‌راهان تارنمای جامع ایبوم قرار می‌گیرد. درس ششم شامل مواردی مانند عوامل محیطی استرس ، تعریف و ارائه انواع و نمونه‌ها و ماهیت آن خواهد بود. در درس‌های پیشین به این موارد پرداخته بودیم که می توانید آن‌ها را نیز مطالعه کنید: ۱: انواع استرس – ۲: واکنش و آثار جسمی استرس – ۳: سازگاری و هم ایستایی – ۴: استرس و ترشح آدرنالین ۵- عوامل استرس

کپی رایت: هرگونه برداشت از مطالب این تارنما تنها با ذکر نام تارنمای ایبوم همراه با نشانی اینترنتی آن مجاز است.

درس ششم: عوامل محیطی استرس : تعریف، انواع، و مثال

در این درس می‌آموزیم که عامل محیطی استرس یعنی چه و انواع مختلفی از آن را برمی‌شماریم و در مورد چگونگی تأثیرشان بر خُلق و خو کنکاش می‌کنیم. پس تا پایان این درس با ما همراه باشید و در صورتی که با پرسشی روبرو شدید با ما در بخش نظرات مطلب در میان بگذارید.

ماهیت و عوامل محیطی استرس چیست ؟

آیا تا به حال در موقعیتی بوده‌اید که حس کنید کاملاً آشفته و سراسیمه‌اید؟ شاید احساس‌تان این بوده که قادر نیستید بر آن‌چه دارید تجربه می‌کنید، چیره شوید. اگر این‌گونه بوده، حس‌تان استرس یا به پارسی فشار روانی نام دارد. فشار روانی زمانی روی می‌دهد که یک اتفاق یا محرکْ ما را به‌شکلی وادار به تغییر کند. این موضوع در واقع همان نحوۀ سخن گفتن مغز است، وقتی می‌خواهد بگوید «می‌دانم باید تغییر کنم، اما مجبور نیستم [تغییر را] دوست داشته باشم!» فشار روانی عبارت است از عدم توازن میان آن‌چه باید انجام دهیم و و آن‌چه از عهده‌اش برمی‌آییم و می‌توانیم به آن پاسخ گوییم.

مشاغل استرس زا و مدیریت آن

این حس در افراد و موقعیت‌های گوناگون متفاوت است. اغلبِ استرس‌ها گُذرا و موقتی‌اند، با این حال موقعیت‌هایی هم هستند که فشار روانی در آن‌ها می‌تواند برای مدت طولانی باقی بماند. برای مثال، افرادی که در کار فروش و تبلیغات هستند معمولاً سطوح بالایی از استرس را در شغل خود می‌یابند. در این موارد، استرس باید مدیریت شود. یا برای نمونه یک وکیل طلاق یا وکیل دعاوی کیفری را در نظر بگیرید که دائم با دعوا و جدل و درگیری دادگاه ها سر و کار دارد. بدون شک دلهره‌های وی بیش‌تر از یک کارگر در کارخانه‌ی کارتن پستی یا آداپتور سازی یا فلان نویسنده و شاعر معاصر است.

مثلاً کسی که برای بار اول بچه‌دار می‌شود، ممکن است به همین علت دچار استرس شود، اما در عرضِ یک هفته به‌خوبی یاد می‌گیرد چگونه با مقتضیاتِ پدیدآمده کنار بیاید و دیگر گرفتار استرس نخواهد بود. اگر استرس به شیوه‌ای مناسب کنترل نشود باقی می‌ماند و در طول زمان بر سلامتی اثر منفی می‌گذارد، ازجمله موجب اضطراب، سردرد، مشکلات خواب، افسردگی، و بالا رفتن فشار خون می‌شود.

عوامل محیطی استرس زا

چیزهایی در پیرامون ما که موجب استرس می‌شوند را می توان عوامل محیطی استرس نامید. زندگی روزمره پُر است از چنین عواملی که آزردگی‌های جزئی ایجاد می‌کنند. اگر برای بیدار شدن از ساعت زنگ‌دار استفاده می‌کنید، صدای بلند آن یک جور عامل محیطی استرس است. دمای بسیار بالا یا بسیار پایین نیز از عوامل محیطی استرس است و می‌تواند ناراحتی به همراه داشته باشد. برخی از دیگر عوامل محیطی استرس این‌ها هستند:

• سر و صدا و نبود آرامش
• شلوغی به ویژه امکان شلوغ شهری
• کیفیت هوا که ما ایرانیان با توجه به بحران آب و دیگر موارد درگیر آن هستیم
• رنگ‌ها، این مورد هم می تواند تاثیرگذار باشد
• طوفان و دیگر حوادث طبیعی- متاسفانه مردم در سراسر جهان با آن درگیر هستند
• جنگ و دیگر مصائبی که انسان به پا می‌کند
• نور، باید دانست که شدت نور و نورپردازی محیط کاملا تاثیرگذار است
• حشرات

تاثیر رنگ دمای هوا و نور

بر اساس یک پژوهش تازه، دمای بسیار زیاد یا بسیار پایین هوا، شلوغی، و سر و صدا با افزایش سطح ناراحتی و پرخاش‌گری مرتبط است. همچنین مطالعات نشان داده نرخ جنایت در طول روزهای گرم تابستان بالاتر است. رنگ‌های متفاوت می‌توانند سطح استرس شما را بالا ببرند یا پایین بیاورند. مثلاً رنگ سبز غالباً با زندگی و رشد مقارن است و در پایین آوردن تنش و اضطراب مؤثر قلمداد می‌شود. قرار گرفتن در معرض نور می‌تواند خُلق و خو را ارتقا دهد و خستگی را کم کند، در حالی که بودن در تاریکی برای مدت طولانی ممکن است برنامۀ خواب را مختل کند و به بروز نشانه‌های افسردگی بینجامد.

چند نمونه درباره ی عوامل محیطی استرس

تاثیر دمای هوا : تصور کنید روان‌شناس بالینی هستید و در یک روز گرم تابستانی در دفتر خنک‌تان نشسته‌اید و روند پیشرفت درمان مراجعان را یادداشت می‌کنید. ناگهان دستگاه تهویۀ دفتر از کار می‌افتد. به تعمیرکار زنگ می‌زنید. او می‌گوید فردا می‌آید. تلفن را قطع می‌کنید و به نوشتن ادامه می‌دهید. دمای هوای دفتر کارتان بالاتر می‌رود و عرق می‌کنید. هوا دم می‌کند و پنجره‌ای هم در کار نیست، بنابراین ناراحتی‌تان بیشتر می‌شود.

رنگ‌ها : به دیوارهای قرمز دفتر نگاه می‌کنید و خشمگین می‌شوید. هرچه احساس منفی و ناراحتی‌تان بیشتر می‌شود، سخت‌تر می‌توانید تمرکز بر نوشتارتان را حفظ کنید. آشفته می‌شوید و نهایتاً تصمیم می‌گیرید نوشتن را رها کنید. کیفیت هوا، میزان دما، و رنگ اتاق مثال‌هایی هستند برای عوامل محیطی استرس. نورپردازی نیز می تواند در این مورد تاثیرگذار باشد.

شلوغی : دارید به سمت محل کارتان رانندگی می‌کنید که دو ماشین جلو شما تصادف می‌کنند. کیلومترها ترافیک ایجاد می‌شود. با صدای آژیر آمبولانسی که به سوی محل حادثه می‌آید، از جا می‌پرید. به ساعت نگاه می‌کنید. فقط ده دقیقه وقت دارید که به سر کار برسید. در نتیجه مضطرب می‌شوید و سطح استرس‌تان بالا می‌رود. این مثال نشان می‌دهد چ

یزهای دور و برمان (ترافیک شدید، تصادف اتومبیل، و صدای آژیر) چگونه موجب استرس می‌شوند.

چکیده ی درس ششم

فشار روانی زمانی ایجاد می‌شود که یک اتفاق یا محرکْ ما را به ایجاد نوعی تغییر وادار می‌کند. عوامل محیطی استرس محرک‌هایی هستند در اطراف ما که استرس می‌آفرینند یا به اصطلاح استرس زا هستند. برخی از عوامل رایج محیطی فشار روانی عبارتند از جنگ، دمای هوا، سر و صدا، و شلوغی. پس دفعۀ بعدی که احساس آشفتگی پیدا کردید، به اطراف‌تان بنگرید و بر عوامل استرس انگشت بگذارید. سپس خود را از دست‌شان خلاص کنید. به شناخت عوامل تنش زای محیط کار و روش های کاهش استرس زاها بپردازید و آن ها را شکست دهید.