طلاق چیست ؟ شرایط طلاق از طرف زن، مرد و توافقی

امروزه به دلایل مختلف فرهنگی، اقتصادی و… آمار جدایی زوجین نسبت به گذشته افزایش چشم‌گیری داشته است و به همین دلیل زوجین برای آشنایی با حقوق خود نیازمند این هستند که بدانند طلاق چیست و قوانین و شرایط آن چگونه است.

طلاق به معنی پایان روابط زناشویی و زندگی مشترک زن و مردی است که از طریق عقد دائمی با یکدیگر پیمان زندگی مشترک بسته بوده‌اند. زمانی که زن و مرد با یکدیگر ازدواج می‌کنند به واسطه‌ی این ازدواج حقوق و تکالیف متقابلی نسبت به یکدیگر پیدا می‌کنند که قبل از طلاق باید تکلیف این حق و حقوق (مثل حق و حقوق مالی زن، مسائل مربوط به فرزند مشترک و… ) برای زن و مرد مشخص شود.

طلاق حتما باید با حضور دو مرد که صیغه‌ی طلاق را بشنوند انجام شود. در قوانین مدنی کشور در مورد نحوه‌ی اجرای هر یک از این موارد ماده‌ها و تبصره‌هایی وضع شده است که زن و مرد متقاضی جدایی می‌توانند با استفاده از وکیل حقوقی مجرب و خبره این مسیر دشوار را طی کرده و به بهترین نحو ممکن حقوق خود را احیا کنند.

مشاوره رایگان حقوقی با وکیل: ۰۹۱۷۷۸۷۲۲۱۹

© هرگونه برداشت از داده‌های این تارنما تنها با ذکر نام ای وکیلان و لینک مطلب به عنوان منبع مجاز است.

انواع طلاق و شرایط آن

با توجه به دلایل درخواست جدایی و شرایط زن و مرد در هنگام انجام مراحل جداشدن زن و مرد ، انواع مختلفی از طلاق در قوانین مدنی کشور وضع شده‌اند:

طلاق رجعی

در طلاق رجعی مرد بعد از ثبت طلاق، در زمان عده ( که معمولا سه ماه و ده روز است) می‌تواند به زن رجوع کند و زندگی مشترک را دوباره با او شروع کند. در این شرایط زن نمی‌تواند مانع رجوع مرد شود و موظف است که به درخواست روابط زناشویی مرد پاسخ مثبت دهد. در این نوع جدایی نیازی به عقد دوباره نیست و شرایط ازدواج و مهریه مثل قبل ادامه پیدا می‌کند. البته مرد موظف است که ظرف یک ماه رجوع خود را ثبت کند در غیر این صورت ممکن است محکوم به پرداخت جزای نقدی و یا حبس شود.

عده و زمان شروع عده طلاق

بعد از طلاق، زن برای مدت زمان مشخصی نمی‌تواند ازدواج مجدد کند ولی بعد از پایان این مدت زمان می‌تواند دوباره ازدواج کند. عده زن پس از جدایی از شوهر به این معنا است که به خاطر برخی موارد باید آن را به فال نیک گرفت و در صورت جدایی طبیعتا از نظر عرفی و شرعی بهتر است که زن و شوهر بتوانند دوباره تشکیل خانواده دهند.

مشاوره رایگان حقوقی با وکیل: ۰۹۱۷۷۸۷۲۲۱۹

طلاق بائن

در طلاق بائن مرد بعد از ثبت طلاق، حق رجوع به زن برای ادامه‌ی دوباره‌ی زندگی مشترک را ندارد. در حالت عادی معمولا اکثر طلاق‌ها رجعی هستند مگر این‌که یکی از شرایط زیر وجود داشته باشد:

1.  زن دوشیزه باشد و قبل از نزدیکی با مرد طلاق ثبت شده باشد.
2. طلاق یائسه : زمانی که علت جدایی زوجین یائسه بودن و عدم توانایی باردار شدن زن باشد، طلاق یائسه نامیده می‌شود.
3. جدایی بعد از سه بار ازدواج زن و مرد با یکدیگر ثبت شده باشد.
4. طلاق خلعی باشد : زمانی که زن خواهان جدایی باشد و بدین منظور مالی را در اذای حق جدایی به مرد بدهد، این نوع یعنی خلعی نامیده می‌شود. به این مال فدیه گفته می‌شود که فقط می‌تواند معادل و یا کم‌تر از مهریه باشد و به هیچ عنوان نباید مقدار آن بیش‌تر از مهریه باشد.
5. طلاق مبارات باشد: زمانی که زن و مرد به دلیل کراهت از یکدیگر تصمیم به جدایی بگیرند و زن در اذای جدایی، مالی را به مرد ببخشد، طلاق مبارات نامیده می‌شود. تفاوت آن با طلاق خلعی در این است که فدیه می‌تواند هم معادل، هم کمتر و همچنین بیشتر از مهریه باشد.

قانون طلاق توافقی سال ۹۹

زمانی که زن و مرد هر دو با رضایت کامل برای جدایی زوجین اقدام می‌کنند و در مورد حق و حقوق زن (مهریه، اجرت المثل، نفقه و …)، موارد مربوط به فرزند ( میزان نفقه، حضانت، ملاقات و…) و غیره ، خودشان به توافقاتی می‌رسند، طلاق توافقی نامیده می‌شود. همچنین بخوانید: مدت زمان طلاق توافقی ، مراحل، مدارک و حق الوکاله سال ۹۹

مشاوره رایگان حقوقی با وکیل: ۰۹۱۷۷۸۷۲۲۱۹

شرایط طلاق از طرف مرد

بنابر قوانین مدنی کشور، مرد می‌تواند در هر زمانی‌که بخواهد زن خود را طلاق دهد. برای این منظور باید ابتدا گواهی عدم امکان سازش را از دادگاه بگیرد و حق و حقوق مالی زن مثل مهریه، نفقه و اجرت المثل را بپردازد و یا اینکه عدم تمکن مالی برای پرداخت حق و حقوق مالی زن را از دادگاه بگیرد. همچنین مرد موظف است که حتما طلاق را ثبت کند چون در غیر این صورت مجازات کیفری شامل حال او خواهد شد.

گواهی عدم امکان سازش

زمانی که زن یا مرد بتواند دادگه را قانع کند که دیگر سازش و توافق بین آن‌ها وجود ندارد، دادگاه طی صدورگواهی عدم امکان سازش، اجازه‌ی جدایی را برای زن و مرد صادر می‌کند.

معمولا برای طلاق توافقی و زمانی که درخواست طلاق از طرف مرد باشد، گرفتن این گواهی الزامی است. مدت اعتبار گواهی عدم امکان سازش ۳ ماه است و در صورتی که این اعتبار به پایان برسد، زن و مرد باید مجددا برای گرفتن آن اقدام کنند.

شرایط طلاق از طرف زن

با اینکه در قوانین مدنی کشور حق طلاق با مرد است ولی زن در صورت دارا بودن هر یک از شرایط زیر می‌تواند برای جداشدن اقدام کند:

1. اگر زن در هنگام عقد دائم از مرد وکالت و حق طلاق را طی شروط ضمن عقد گرفته باشد. البته برخلاف تصور عموم گرفتن حق جداشدن مرد و زن به معنی باطل شدن حق مهریه نیست.
2. اگر مرد به مدت ۶ ماه به زن نفقه‌ای پرداخت نکند.
3. اگر مرد به مدت ۴ سال مفقود الاثر شود و حکم مرگ فرضی برای او صادر شود.
4. اگر شرایط زندگی مشترک باعث شود که زن در سختی و مشقت و تنگنا قرار گیرد به طوری که امکان ادامه ی زندگی برای او غیر قابل تحمل شود، که در این صورت علت طلاق عسر و حرج خوانده می‌شود.
5. اگر جنون مرد ثابت شود.
6. اگر مرد شغلی داشته باشد که طبق تشخیص دادگاه حیثیت و مصالح خانوادگی زن را به خط اندازد.
7. اگر مرد به ۵ سال حبس یا بیشتر محکوم شود.
8. اگر مرد اعتیاد داشته باشد، به طوری که برای زندگی زن مشکلات زیادی به بار آورد. برای نمونه اعتیاد مصرف الکل یا اعتیاد مصرف ماریجوانا.
9. اگر مرد بدون دلیل موجهی به مدت ۶ ماه یا بیشتر زندگی مشترک خود را ترک کند.
10. اگر مرد مرتکب جرمی شود که طی آن آبروی خانوادگی زن به خطر بیفتد.
11. اگر زن بعد از ۵ سال به دلیل عقیم بودن و یا دیگر مشکلات جسمی از مرد صاحب بچه نشود.
12. اگر مرد بدون رضایت زن، زن دیگری را عقد کند.
13. همچنین زن می‌تواند براساس طلاق خلعی یا مبارات، مالی را در اذای جدایی به مرد بدهد و از او جدا شود.